Naar aanleiding van nationale vrouwendag wil ik het in deze blogpost hebben over zadelklachten bij fietsers, iets dat bij vrouwen vaker voorkomt dan bij mannen. De anatomie van de vrouwelijke geslachtsdelen geven namelijk sneller drukpijn ter hoogte van het zadel.
Wat is zadelpijn?
Zadelpijn bij vrouwen resulteert uit overmatige druk en frictie tussen de huid die de zitbeenderen bedekt en gaat vaak gepaard met zwelling van (een van) de schaamlippen. Deze zwelling wordt veroorzaakt door kleine ontstekingen in of onder de huid door wrijving op het zadel, waardoor de lymfevaten kunnen dichtslibben. Het kan zich ook uiten via puistachtige bacteriën gevulde poriën, die gevoelig of zelf heel pijnlijk zijn ongeacht hun vorm.
(In) de fietsbroek
Een goede fietsbroek is een belangrijk onderdeel ter preventie of als oplossing van zadelpijn. Koop steeds een broek met een goede pasvorm voor minimale verschuiving tijdens je rit. Let er ook op dat de naden niet in de weg zitten. Fietsen met een onderbroek in je fietsbroek is ook NOT done want dit kan voor extra wrijving zorgen.
Bacteriën, zweet en warm weer tijdens lange ritten zijn de ideale combinatie om zadelklachten te ontwikkelen. Daarom is een goede hygiëne ook zeer belangrijk. Vertrek steeds met een proper gewassen fietsbroek! Spoel de broek goed uit, zeker wanneer je waspoeder i.p.v. vloeibaar wasmiddel gebruikt. Wanneer er een residu van het wasproduct op het zeem aanwezig is kan dit voor irritatie zorgen.
Om de wrijving, en dus ook warmte, zoveel mogelijk in te perken raadt men vaak broekvet of zalf aan. Deze zouden speciaal ontwikkeld zijn om de wrijving tussen je huid en het zeem te verminderen, maar jammer genoeg is dit ook het ideale milieu voor bacteriën. Daarom is het beter om broekpoeder of zelfs klassiek talkpoeder te gebruiken, dit heeft hetzelfde effect – minus de bacteriën!
Weet dat er ook verdovende crémes bestaan maar let hier mee op! Pijn is namelijk een alarmsignaal dat je niet per se wil onderdrukken.
Na het fietsen zijn er ook verschillende dingen die je kan doen om klachten te voorkomen. Blijf niet te lang met je koersbroek zitten, probeer snel te gaan douchen en sluit af met fris water, zo stimuleer je de doorbloeding van de lymfevaten ter hoogte van de schaamlippen. Of leg achteraf een coldpack. Droog je na het douchen goed af, bacteriën hebben namelijk niets liever dan een vochtige omgeving.
Wat met schaamhaar?
Het Brits Olympische wielerteam heeft onderzoek gedaan naar zadelklachten bij vrouwen. Hieruit bleek dat schaamhaar een sleutelrol kan spelen. Schaamhaar helpt namelijk om zweet af te voeren en te verdampen, en het beschermt tegen wrijving. Bovendien maakt scheren of waxen de schaamstreek extra gevoelig omdat het de toplaag van de huid beschadigt. Het maakt ook het risico op ingegroeide haartjes en ontstekingen groter. Dit wil niet zeggen dat je als fietsster je bikinilijn niet mag bijwerken, maar trimmen kan voor minder irritatie zorgen dan scheren en waxen.
Het zadel of de positie?
Een goede zadelkeuze kan het verschil maken! Het is namelijk niet zo dat er één zadel is dat voor iedereen geschikt is. Alles hangt af van jouw klachten en anatomie. Hoe breder het steunvlak, hoe meer de druk verdeeld kan worden. Maar een te breed zadel zorgt dan weer voor wrijving en discomfort. En dan kan je nog kiezen tussen een zadel met een gat (cut-out) of een zonder gat. Hier is het niet per definitie zo dat een cut-out zadel beter is dan een dicht zadel. Want het gat in het midden van het zadel zorgt ervoor dat je daar de druk verlicht maar zorgt er wel voor dat de druk aan de zijkanten vergroot. Dus bij (uni)laterale klachten kan het tegenaangewezen zijn om voor een cut-out zadel te kiezen. Toch blijft het steeds trial and error. Dus durf eens een ander zadel te testen!
MAAR een goed zadel op de verkeerde positie kan soms meer last geven dan een "verkeerd" zadel op de juiste positie. Dus een BIKEfit (eventueel met zadeldrukmeting) kan zeker nog een meerwaarde betekenen! Wat je zeker zelf kan controleren is dat je zadel niet scheef staat, maar in het verlengde van je frame. Ook de zadelkanteling kan je eenvoudig checken door een waterpas. Probeer hem op zijn minst waterpas of iets met de tip naar beneden te zetten, met de tip omhoog is zelden de oplossing.
Doorbreek het taboe
Je bent zeker niet de enige vrouw die zadelklachten ervaart! Durf er over te praten, zowel met je fietscollega's, huisdokter/gynaecoloog, bikefitter en zelfs je ploegleider! En wacht niet te lang zodat er op conservatieve wijze nog iets aan gedaan kan worden.
Al deze algemeenheden gelden overigens ook voor zadelklachten bij mannen.
Daan Dingenen
Kinesitherapeut
Bikefitter
November 2020
Foto1: https://www.cyclotravel.net/avoid-treatment-saddle-sores/
Foto 2: https://www.triathlete.com/gear/bike/sore-subject-are-you-riding-the-wrong-saddle/
Reactie plaatsen
Reacties